Yetişkin Eğitiminde Kullanılan Temel İlkeler

 

Yetişkin eğitiminde kullanılan yöntem ve ilkelere Andragoji denir. Andragoji kelimesi tam anlamıyla "lider adam" anlamına gelirken Pedagojide kelimenin tam anlamıyla "lider çocuklar" anlamına gelir.

Geleneksel Pedagojide öğretmen hem içeriğe (ne öğrenileceğine) karar verir, hem de yöntem seçimi (nasıl ve ne zaman öğretileceği) konusunda sorumluluk üstlenir. Androgojide ise içerik ve yöntem, öğrencilerin öğrenme gereksinimlerine ve bireysel ilgilerine doğrudan bağlı olarak öğrenci grubu tarafından belirlenir.

Andragoji, yetişkinler için yeni bir eğitim yaklaşımı olarak ortaya çıkarken, aynı zamanda örgütsel gelişme ve yönetim, danışmanlık, psikoterapi ve sosyal psikoloji alanlarıyla da çok yakından ilgili olduğu anlaşılmıştır. Andragoji, ayrıca bireylerin ve toplumların sağlık ve gelişme alanlarında da yetişkine yardım edebilen bir eğitim yaklaşımı olarak kullanılmaktadır. 

Malcolm Knowles (1984) tarafından gündeme getirilen Andragoji eğitim modeli, yetişkinlerin eğitiminin, ergen ve çocukları eğitmekten farklı olması gerektiği fikri üzerine kuruludur.

Eğitim programları tasarlanırken yetişkinlerin öğrenmesini etkileyen özelliklerin bilinmesi gerekir. Malcolm Knowles’ın, yetişkin eğitiminin Andragoji modeli ile ilgili gözlemleri şöyledir:

-Yetişkinler kendi kendilerini yönlendirmeyi sever.

-Yetişkinlerin, eğitim için bir kaynak olarak kullanılabilecek zengin bir deneyim hazinesi vardır.

-Yetişkinlerin öğrenmeye hazırlanması genellikle bir şey bilmek ya da yapmak ihtiyacından etkilendiği için, içerik / kapsam odaklı değil problem merkezli öğrenmeye açıktırlar.

-Yetişkinler genellikle dış faktörlerden değil, iç faktörlerden motive olurlar.

Günümüzde Androgologlar sosyal olgu çalışmaları, danışmanlık, sosyalleştirme, sosyal grup çalışmaları, yetişkin eğitimi, personel yönetimi ve toplum kalkınması gibi alanların hepsinde Androgojinin yöntemlerine başvurmakta ve kullanmaktadırlar.

Androgojinin yetişkin eğitiminde kullandığı temel ilkeler şunlardır;

-Yetişkin güdülenmesi ve başarılı olması için eğitimin amaç ve hedeflerini bilmelidir.

-Yetişkin öğrenme sürecine katılmalıdır.

-Öğretim yetişkinin sosyal rollerini ve yeteneklerini geliştirici olmalıdır.

-Öğrenme için olumlu eğitim ortamı hazırlanmalıdır.

-Çeşitli öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalıdır.

-Öğrenme için yeterli zaman verilmelidir.

-Yetişkinin deneyimleri öğrenme kaynağıdır. Geçmiş deneyimlerin öğrenmeyi etkilediği göz önünde tutulmalı ve yeni öğrenilenler, eskilerle bütünleştirilmelidir.

-Öğrenilecek konunun ayrıntısı yapısallaştırılmalıdır. Bilgiler basitten karmaşığa gitmeli ve kavrayarak öğrenme sağlanmalıdır.

-Öğrenilenler arasındaki bağlantının yetişkin tarafından keşfedilmesi sağlanarak ve uygulama ile öğrenmenin kalıcılığı ve farklı alanlara aktarılabilmesi, gerçekleştirilmelidir.

-Öğrenme sonunda geri bildirimle doğru ve yanlışlar verilerek, öğrenmede olumlu tutum geliştirilmelidir.

-Sürekli değerlendirme ve kendi kendini değerlendirme ile öğrenme arttırılmalıdır.

-Yetişkinin eğitim programı işlevsel ve dinamik olmalıdır. Bireyin ve toplumun değişen gereksinimlerine göre sürekli şekillendirilmelidir.

-Yetişkin öğrenme engelleri olan, olumsuz eğitim ortamı, ilgi duymama, uyumsuzluk, kendisine yararlı olacağına inanmama, öğrenme hızını zorlama, sosyal statü ve görünüşünü uygun bulmama, korkma, bunalma, öfke, korku ve baskı; akılda tutulmalıdır.